.COM, .ORG ve .NET Nedir? - Domain Uzantıları Anlamları ve Kullanım Alanları
Domain (alan adı) uzantısı, bir alan adının sonundaki (sağ tarafındaki) kısmı ifade eder ve genellikle alan adının türünü veya amacını belirtir. ".COM, .ORG ve .NET" gibi domain uzantıları:
Sitenizin güvenilirliğine, itibarına ve görünürlüğüne etki eder.
Sitenizin markanızla olan uyumunu ortaya koyar.
Sitenizin akılda kalıcı olmasına yardımcı olur.
İnternette bulunan binlerce domain uzantısından en yaygın olanları org, com ve net'tir. Sizin için hangi uzantının doğru olduğunu bulabilmek için öncelikle neyi temsil ettiklerini öğrenmeniz ve bu uzantıların avantaj / dezavantajlarını anlamanız gerekir.
Devam etmeden önce birkaç önemli kavramı inceleyelim.
URL Nedir: URL (Uniform Resource Loader - Türkçesi Tekdüzen Kaynak Bulucu); bir web sitesinin, görüntünün, belgenin veya web üzerindeki herhangi bir kaynağın benzersiz web adresidir. URL'ler, kullanıcıların belirli bir kaynağa erişmesini sağlar.
Domain Nedir: Domain (alan adı), internet üzerindeki bilgisayarların veya web sitelerinin, insanların anlayabileceği adlarını temsil eder ve IP adresleri yerine kullanılır.
URL, Domain ve Domain Uzantıları: URL, bir internet kaynağının tam adresini temsil ederken, domain (alan adı), bu adresin bir parçasıdır ve genellikle bir web sitesinin ana tanımlayıcısıdır. Domain uzantıları da alan adının sondaki parçasıdır. Örnek olarak, "https://www.ornek.com" URL'sinde, domain: "www.ornek.com" ve domain uzantısı .com'dur.
Bu yazımızda kapsadığımız konulara şöyle bir göz atalım:
TLD Nedir?
TLD, üst düzey alan adları anlamına gelen domain uzantılarıdır ve İngilizce "Top Level Domains" kelimelerinin kısaltmasıdır. Web sitelerini türüne, konumuna veya iş modeline göre sınıflandırmak için kullanılır.
.com, .org, . net ve bu yazıda bahsettiğimiz tüm alan adı uzantıları TLD'lerin bazı örnekleridir.
.com Ne Demek?
.com, İngilizce "commercial" (ticari) kelimesinin kısaltmasından gelmektedir. İnternette gelmiş geçmiş en popüler domain uzantısıdır, dolayısıyla profesyonel web siteleri için değeri en yüksek olan uzantıdır.
.com nerede kullanılır: Aslında bu uzantı ilk zamanlar ticari web sitelerini barındırmak için tasarlanmış olsa da başka amaçlar için tasarlanmış pek çok alternatif uzantı listesine rağmen, günümüzde kullanımı neredeyse her türlü siteyi kapsayacak şekilde genişletilmiştir.
90'lı yıllarda yeni internet işletmelerinin yükselişini ve ardından düşüşünü özetlemek için “nokta com” ifadesi kullanıldığından bu yana, bu domain uzantısı neredeyse internet ile eş anlamlı bir hale geldi. Bugün itibariyle dünya üzerindeki web sitelerinin %48'i .com uzantısını kullanıyor.
İpucu: ".com", domain uzantısını kullanmak hedef kitlenizin sizi hatırlamasını çok daha kolay hale getirebilir ama talep fazla olduğundan genelde fiyatların da daha yüksek olacağını unutmayın.
.com çok meşhur olduğu için yeni bir adres olarak istediğiniz alan adını almak zor olabilir. Bu durum alan adı seçme ve alan adı alma süreçlerini etkiler. Bunu hesaba katarak, işinizi kurduğunuz ilk aşamalarda, alan adınızın ne kadar kullanışlı olacağını kontrol etmeniz ve ideal olarak şirket adınızı belirlerken bunu dikkate almanız önemlidir.
Diğer bir yandan, .com uzantısı kullanmamak dünyanın sonu değildir ve bazı durumlarda kendi iradenizle farklı bir domain uzantısı bile seçmek isteyebilirsiniz.
.org Ne Demek?
.org, “organizasyon” kelimesinden kısaltılmıştır ve org uzantısı genellikle STK'lar (Sivil Toplum Kuruluşları), açık kaynaklı projeler, hayır kurumları ve eğitim platformları gibi kâr amacı gütmeyen web siteleri için kullanılır. Bu uzantı, 1985'te kurulan domain uzantılarından biridir, bu nedenle yeni alternatiflerine göre daha güçlü ve güvenilir bir algı yaratıyor.
Bu domain uzantısı, o zamanlar mevcut olan diğer alan adlarının amacına uymayan kuruluşlar için oluşturuldu. Yani ticaret, ağ oluşturma, üniversite, hükümet veya askeriye gibi alanlardan farklıydı. Zamanla .org, kâr amacı gütmeyen kuruluşlara özel bir domain uzantısı haline geldi, ancak bu uzantının Ağustos 2019'da bir yatırım firmasına satılmasının ardından bu kısıtlama kaldırıldı.
.org nerede kullanılır: Genel algı hala büyük ölçüde org domain uzantısının, hayır kurumları ve sivil toplum örgütleriyle ilgili olduğu yönünde. Fakat günümüzde kâr amacı güden şirketlerin de .org uzantısı satın almasına ve kullanmasına yasal olarak izin veriliyor.
İpucu: .org alan adını kullanan herhangi bir işletme, doğası gereği kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak algılanabilir. Şirketinizin kâr amacı güden yapısını açıkça belirtmezseniz, bu durum yanlış anlaşılmalara neden olabilir.
.net Nedir?
En popüler ikinci domain uzantısı olan “.net”, “network” yani “ağ” anlamına geliyor ve ilk başta daha küçük siteler için portal görevi gören açılış sayfaları tarafından kullanılmak için tasarlanmıştı. Halihazırda kullanımda olan bir domain satın almaya çalıştığınızda genellikle .com'a bir alternatif olarak sunulur.
Günümüzde, özellikle yazılım geliştirme, internet ve web hosting ile ilgili konularla ilgilenen web siteleri için ".net" uzantısı yaygın bir seçenektir. Bu uzantı, ağ tabanlı projelerin, uygulamaların ve kaynakların tanımlanmasına yardımcı olmak amacıyla kullanılır.
İpucu: .com uzantılı aynı alan adına sahip işletmenin sizinle aynı sektörde olmadığından emin olmanız gerekir, aksi takdirde sizin hedef kitleniz onların müşterisi haline gelebilir.
En Yaygın Domain Uzantıları
Aşağıda saydıklarımız aynı zamanda en güvenilir alan adı uzantılarındandır.
".com": Ticari amaçlı domainler için. E ticaret sitesi veya blog açmak için ideal.
".org": Kar amacı gütmeyen organizasyonlar, hayır kurumları ve STK'lar için.
".net": Teknoloji ve internet hizmetleri için.
".gov": Hükümet kuruluşları için.
".edu": Eğitim kurumları için.
".tr": Türkiye'ye özgü alan adları için.
".co.uk": Birleşik Krallık'taki ticari amaçlı alan adları için.
Bunların yakın zamanda değişmesi pek muhtemel değil, ancak alan adlarında rekabet arttıkça, bazı işletmeler daha az popüler olan domain uzantılarını kullanma arayışına giriyor.
Ülke domain uzantılarının popülaritesi de gittikçe artıyor. 2021'de ülkeleri temsil eden .ru, .ir, .uk, .au, .in, .ua, .de gibi uzantılar ilk on global domain uzantısı arasında yer aldı. Yani .org, .com ve .net şu anda en popüler üst düzey alan adları (TLD'ler) olsa da, uzun vadede bunun değişmesi ihtimali de söz konusu.
Eğer yalnızca Türkiye’ye özel bir işletme olacaksanız, com.tr uzantısını da değerlendirebilirsiniz. Türkiye’de kullanılan domain alternatiflerini Vikipedi üzerinden inceleyebilirsiniz. Ayrıca geçtiğimiz günlerde, yeni .tr uzantısı da resmi olarak onaylandı. Dilerseniz gelişmeleri yakından takip ederek yakın gelecekte bu uzantıyla bir web adresi alabilirsinz.
Domain Uzantıları Trendleri
Haziran 2023 istatistiklerine göre, en popüler domain uzantıları kullanım oranlarıyla:
.com (47.8%)
.uk (4.7%)
.org (3.7 %)
.net (2.9 %)
.de (2.6 %)
Yükselişte olan bir domain uzantısı da .xyz oldu ve bu uzantıyla 2 milyondan fazla domain adı tescil ettirildi. Bu büyümeyi, .top'un yanı sıra .site uzantısının kullanımındaki artış da hemen arkadan takip ediyor.
Talebin artması nedeniyle normalde Karayiplerde bulunan Anguilla eyaletinin uzantısı olan .ai uzantısı, “AI: artifical intelligence”, yani “yapay zeka” teriminin kısaltması da olduğu için gittikçe popüler bir hale geliyor. Hatta bu domain uzantısı artık Google tarafından konuma özel değil, üst düzey bir alan adı (TLD) olarak görülüyor. Bu özel domain uzantısının kullanımının önümüzdeki birkaç yıl içinde hızla artması bekleniyor.
İlginç Domain Uzantıları
.tk nedir: .tk, Pasifik Okyanusu'nda bulunan Tokelau adası için tahsis edilmiş bir domain uzantısıdır. Tokleau, .tk domain uzantısını ücretsiz olarak dağıttığı için dünya genelde oldukça popülerleşmiştir.
.me nedir: .me, balkanlarda bulunan, Montenegro (Karadağ) için tahsis edilmiş bir domain uzantısıdır. "Me" kelimesi İngilizcede "ben" veya "kendim" anlamına gelir, bu nedenle portfolyo web siteleri oluşturmak veya blog açmak için tercih edilen bir uzantıdır.
.io nedir: .io, Hint Okyanusu Toprakları (British Indian Ocean Territory) için tahsis edilmiş bir domain uzantısıdır. Bu uzantı, yazılım ve teknoloji sektöründe oldukça popüler olan "input/output" ("giriş/çıkış") terimlerinin kısaltması olarak kullanılır. Startup şirketler tarafından sıklıkla tercih edilir.
Domain Seçimi ve SEO
.net veya .com domain seçmek, sitenizin SEO becerisini veya arama motoru sonuçlarında görünme ihtimalini etkilemez. Ancak mobil tarayıcıların kullanıcı arayüzü tasarımı, .net domain adına sahip siteleri olumsuz yönde etkileyebilir. Şu noktaları değerlendirin:
Çoğu akıllı telefon klavyesinde domain uzantılarına ayrılmış bir tuş bulunur ve varsayılan seçenek her zaman .com'dur.
.net alan adlarını yazıp aramak daha fazla zaman alır ve bu açıdan daha az kullanıcı dostudur.
Mobil trafik, tüm internet trafiğinin yarısından fazlasını oluşturur, dolayısıyla bu küçük detayın web sitenizin başarısı üzerinde önemli bir etkisi olabilir.
Eğer yapabiliyorsanız, online varlığınızı ve web sitesi trafiğinizi en üst düzeye çıkarmak için hem .net hem de .com uzantılarını satın almanız önerilir. Yıllık 8 ila 20 ABD Doları arasında değişen bir domain maliyetiniz olur. Bu sayede:
Tek yapmanız gereken ek uzantıyı ana alan adınıza yönlendirmektir.
Ziyaretçilerin yanlışlıkla bir rakibin sitesine erişmemesini sağlamış olursunuz.
Ayrıca sizin adınıza başka uzantıyla bir web sitesi satın alınmasını da önlemiş olursunuz.
Sonuç itibariyle, hangi domaini seçeceğinize karar verirken, SEO için önemli olan noktaların üzerine düşünmenizi gerektirmez. Google yöneticisi John Mueller, alan adı seçiminin bir sitenin SEO'su üzerinde gerçek bir etkisi olmadığını defalarca belirtmiştir. Ocak 2022'de Mueller bunu şöyle ifade etti: “SEO söz konusu olduğunda, yeni alan adları, .com gibi diğer alışılmış üst düzey alan adlarıyla eşdeğerdir. Beğendiğinizi seçin, artık pek çok seçenek var.”
Arama Motoru Optimizasyonu yani SEO hakkında başlangıç kılavuzu ve detaylı bilgi için SEO Nedir yazımıza göz atabilirsiniz.
Domain Uzantısı Seçme
Web sitesi adresinizin sonundaki üç harf, en az kendisinden önce gelen harfler kadar önemlidir. Web sitesi isminiz yalnızca internet ortamında aranıp bulunma şansınızı etkilemekle kalmaz, aynı zamanda hedef kitlenizin markanıza ilişkin algısı üzerinde de önemli bir etkiye sahiptir.
Bunu akılda tutarak .com, .org veya .net alan adı uzantıları arasında karar verme süreci markanızı oluşturmaya başladığınız anda gerçekleşmelidir. Bunu yapmak, internette tutarlı bir varlık oluşturmanıza ve web sitenizin alt yapısını en başından itibaren sağlam tutmanıza olanak tanır.
Unutmayın: Markalaşma sürecinizin ilk adımı olarak alan adınıza ve domain uzantınıza öncelik vermelisiniz. Sitenizi ve marka değerlerinizi yansıtacak bir logo tasarımı oluşturmalısınız.
Web sitesi kurma rehberimizi detaylı bilgi almak için kullanabilir, ücretsiz web sitesi oluşturmaya hemen başlayabilirsiniz.
Artık .com, .org, .net ve daha fazla alan adı uzantılarının ne anlama geldiğini ve yaygın olarak ne için kullanıldığını incelediğimize göre, her seçeneğin artılarını ve eksilerini tartabilir, bilinçli bir şekilde karar verebilirsiniz.
Başarılar dileriz!
Rami Mert Kandiyoti
SEO and Content Marketing Specialist
